Οι σιελογόνοι αδένες είναι υπεύθυνοι για την καθημερινή παραγωγή και έκκριση περίπου ενός λίτρου σάλιου (750ml-1,5l). Το σάλιο (σίελος) είναι πολύ σημαντικό για τον ανθρώπινο οργανισμό καθώς βοηθά σημαντικά στη μάσηση, την κατάποση και την ομιλία. Παίζει σημαντικό ρόλο στην γεύση ενώ ταυτόχρονα, συμβάλλει στη διατήρηση της υγείας της στοματικής κοιλότητας, λειτουργώντας ως τείχος προστασίας κατά της τερηδόνας και των λοιμώξεων του βλεννογόνου του στόματος.
Τρεις είναι οι τύποι των μεγάλων σιελογόνων αδένων: οι παρωτίδες, οι υπογνάθιοι και υπογλώσσιοι αδένες. Οι παρωτίδες, μία σε κάθε πλευρά του προσώπου, βρίσκονται μεταξύ του έξω ακουστικού πόρου και της κάτω γνάθου και είναι υπεύθυνες για την παραγωγή του 20-25% του συνολικού σιέλου στον ανθρώπινο οργανισμό. Από το εσωτερικό τους περνάει το νεύρο που είναι υπεύθυνο για τις κινήσεις του προσώπου μας (το προσωπικό νεύρο). Όταν ο εκφορητικός πόρος κάποιου αδένα φράξει, τότε προκαλείται κατακράτηση του σιέλου και στη συνέχεια διόγκωση και δημιουργία φλεγμονής στην περιοχή.
Πού οφείλεται η διόγκωση των παρωτίδων;
Η διόγκωση των παρωτίδων αδένων, αμφοτερόπλευρη ή ετερόπλευρη, είναι δυνατόν να οφείλεται σε πλήθος διαφορετικών παραγόντων, μεταξύ των οποίων, είναι οι εξής:
- Καλοήθεις – κακοήθεις όγκοι σιελογόνων αδένων.
- Ιογενής παρωτίτιδα
- Στρεπτοκοκκική λοίμωξη
- Διφθερίτιδα
- Παθήσεις θυρεοειδούς
- Τυφοειδής πυρετός
- Mikulicz’s σύνδρομο.
- Φάρμακα : – Ιωδιούχα – φαινοθειαζίνες – γουανεθιδίνη – θειουρία.
- Απόφραξη με σιελόλιθο του εκφορητικού πόρου των παρωτίδων (Σιελολιθίαση).
- Sjőgren σύνδρομο.
- Χρόνιος αλκοολισμός.
- Σακχαρώδης Διαβήτης.
- AIDS.
Παρωτίτιδα – Παθογόνο
Ο ιός της παρωτίτιδας ανήκει στην ομάδα των παραμυξοιών και είναι RNA ιός.
Διόγκωση Παρωτίδων: Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα συμπτώματα που εμφανίζει ο ασθενής ποικίλουν ανά περίπτωση, και μπορεί να είναι από ελαφριά μέχρι πιο έντονα. Η εκδήλωσή τους ξεκινά 2-3 εβδομάδες από την ημέρα που μολύνθηκε ο ασθενής. Συνήθως προκαλείται πρήξιμο είτε ετερόπλευρα είτε αμφοτερόπλευρα, πόνος κατά τη μάσηση και την κατάποση, υψηλός πυρετός και πονοκέφαλος. Σε άλλες περιπτώσεις πιθανή είναι η ξηροστομία, η απώλεια όρεξης και κόπωση, οι πόνοι κατά μήκος όλου του προσώπου και στο αυτί και σπανιότερα η απώλεια της φωνής.
Επιπλοκές
Συμμετοχή του ΚΝΣ (Κεντρικού Νευρικού Συστήματος) με τη μορφή άσηπτης μηνιγγίτιδας είναι συχνή και συμβαίνει ασυμπτωματικά σε 50%-60% των ασθενών. Συμπτωματική μηνιγγίτιδα συμβαίνει σε ένα ποσοστό 10-15% των ασθενών, διαρκεί 3-10 ημέρες και υποχωρεί χωρίς υπολειμματικές βλάβες. Η επιπλοκή αυτή είναι συχνότερη σε ενήλικες παρά σε παιδιά και στο άρρεν φύλο σε σχέση με το θήλυ (3:1). Η εγκεφαλίτιδα είναι σπάνια επιπλοκή (<2/100.000). Η συχνότερη επιπλοκή είναι η ορχίτιδα που εμφανίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε μετεφηβικούς άρρενες σε ποσοστό ως και 50%. Χαρακτηρίζεται από επώδυνη διόγκωση του όρχεως που σε ποσοστό 30% είναι αμφοτερόπλευρη. Κάποιου βαθμού ατροφία επέρχεται από πίεση σε ποσοστό 30-40%. Στείρωση σπάνια αναπτύσσεται και αφορά ασθενείς με αμφοτερόπλευρη ορχίτιδα και πλήρη ατροφία των όρχεων. Ωοθηκίτις συμβαίνει σε 5% των μετεφηβικών θηλέων και δεν προκαλεί στείρωση. Η παγκρεατίτιδα σπάνια (2-5%) είναι βαριά στην παιδική ηλικία. Η κώφωση από νευρίτιδα του ακουστικού νεύρου έχει επίπτωση 1/20.000 κρούσματα παρωτίτιδας, αιφνίδια έναρξη και αμφοτερόπλευρη απώλεια ακοής σε ποσοστό 80% των περιπτώσεων. Η συμμετοχή του μυοκαρδίου είναι συχνή αλλά συνήθως είναι ασυμπτωματική και συνοδεύεται από πλήρη ίαση. Άλλες σπάνιες επιπλοκές είναι η αρθραλγία, η αρθρίτιδα και η νεφρίτιδα.
Η συνολική θνητότητα από παρωτίτιδα είναι 1/10.000 κρούσματα.
Πώς αντιμετωπίζεται η πάθηση;
Στις περιπτώσεις ιογενούς παρωτίτιδος η θεραπεία είναι συμπτωματική και υποστηρικτική και συνίσταται στην ανάπαυση, στη χορήγηση άφθονων υγρών και στην αντιπυρετική αγωγή. Ο εμβολιασμός αποτελεί τον καλύτερο τρόπο πρόληψης της νόσου. Το εμβόλιο (MMR) χορηγείται σε 2 δόσεις – σε παιδιά ηλικίας 12-15 μηνών ενώ η δεύτερη δόση χορηγείται σε ηλικία 4-6 ετών.
Σιελαδενίτιδα – Σιελολιθίαση
Είναι η φλεγμονή ενός σιελογόνου αδένα είτε μικροβιακής, είτε αποφρακτικής (σπασμός, οίδημα, λίθος) αιτιολογίας. Η παρωτίδα και ο υπογνάθιος σιελογόνος αδένας πάσχουν συχνότερα.
Συνήθη μικρόβια που προκαλούν πρόβλημα είναι:
ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος, αναερόβια μικρόβια, αλλά και ο στρεπτόκοκκος και gram αρνητικά στελέχη.
Η θεραπεία είναι αντιβίωση, ενυδάτωση, αποφυγή ερεθιστικών τροφών (ξύδι, λεμόνι, σοκολάτα, γλυκά, γιαούρτι, ιδιαίτερα αλμυρά, πιπεράτα γεύματα).
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται το απόστημα της παρωτίδος, το οποίο θα χρειαστεί χειρουργική παροχέτευση.
Οι λίθοι σχηματίζονται συνήθως στον πόρο της παρωτίδος, ενδοστοματικά και μπορούν να αφαιρεθούν με τοπική αναισθησία και λύση του προβλήματος. Αν όμως αναπτυχθούν στον αδένα, τότε μπορεί να χρειασθεί χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία.
Όγκοι Παρωτίδος
Οι όγκοι των σιελογόνων αδένων αποτελούν το 3% των όγκων της κεφαλής και του τραχήλου. Το 75-80% εμφανίζονται στην παρωτίδα και από αυτούς το 20-25% είναι κακοήθεις. Οι πιο συνηθισμένοι καλοήθεις όγκοι είναι, ο μικτός όγκος (ή πλειόμορφο αδένωμα) και το κυσταδενολέμφωμα (όγκος του Warthin).
Στις περιπτώσεις όγκου των παρωτίδων η πιο ενδεδειγμένη και ολοκληρωμένη θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεση του συνόλου ή μέρους της παρωτίδας υπό γενική αναισθησία.
Η συνηθέστερη επέμβαση ονομάζεται επιπολής παρωτιδεκτομή. Σκοπός της είναι η αφαίρεση του όγκου, με αναγνώριση και διατήρηση του προσωπικού νεύρου και των κλάδων του. Το προσωπικό νεύρο είναι υπεύθυνο για τη κίνηση σε όλους τους μυς του προσώπου και περνάει μέσα από την παρωτίδα.
Πιθανός τραυματισμός του προσωπικού νεύρου μπορεί να οδηγήσει σε παράλυση των μυών του προσώπου. Στο χειρουργείο χρησιμοποιούμε πλέον απαραιτήτως, ειδικό νευροδιεγέρτη για την παρακολούθηση του στελέχους και των κλάδων του νεύρου.
Σε κακοήθεις όγκους, η διατομή και θυσία του προσωπικού νεύρου θεωρείται αναγκαία και η επέμβαση ονομάζεται ολική παρωτιδεκτομή.
Για πλήρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση της παθολογίας των παρωτίδων, απευθυνθείτε στον εξειδικευμένο ΩΡΛ, Χειρουργό Κεφαλής και Τραχήλου, Χαρίλαο Βοντετσιάνο. Ο ιατρός διαθέτει μεγάλη εμπειρία και εξειδίκευση στη χειρουργική ΩΡΛ και θα σας καθοδηγήσει κατάλληλα, ανάλογα με τη διάγνωσή σας, στη σωστή θεραπεία.
Κλείστε το ραντεβού σας: 210 7486215 – 694 4433873
