Τι είναι η δυσφαγία;
Η δυσφαγία αναφέρεται στη διαταραχή της φυσιολογικής διαδικασίας μάσησης και κατάποσης της τροφής, δηλαδή της μεταφοράς της από τη στοματική κοιλότητα στο στομάχι. Οι διαταραχές κατάποσης, όπως αλλιώς ονομάζεται η δυσφαγία, αφορά τόσο τα παιδιά όσο και τους ενήλικες. Σήμερα, 1 στους 17 ανθρώπους αντιμετωπίζει δυσκολία στην κατάποση.
Πώς προκαλούνται οι διαταραχές κατάποσης;
Οι διαταραχές κατάποσης συνδέονται με άλλες παθήσεις όπως:
- Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια
- Νευροεκφυλιστικές παθήσεις
- Νόσος Parkinson
- Σκλήρυνση κατά πλάκας
- Νόσο του κινητικού νευρώνα
- Εγκεφαλική παράλυση
- Άνοια
- Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις
- Παθήσεις κεφαλής και τραχήλου (καρκίνος του στόματος, του φάρυγγα ή του οισοφάγου)
- Μετεγχειρητικές διαταραχές
Επίσης, θεραπείες που προϋποθέτουν εφαρμογή ακτινοβολιών, όπως ακτινοθεραπείες ή λήψη ογκολογικών φαρμάκων, όπως οι χημειοθεραπείες, πολλές φορές οδηγούν σε δυσφαγία.
Ποιους κινδύνους ελλοχεύουν οι διαταραχές κατάποσης;
Η δυσφαγία έχει πολλαπλές επιπτώσεις για τον οργανισμό, οι σοβαρότερες εκ των οποίων είναι οι παθήσεις του αναπνευστικού, που εμφανίζονται λόγω εισροφήσεων. Λόγω των εισροφήσεων, η τροφή εισέρχεται στο αναπνευστικό σύστημα μέσω των αεραγωγών, προκαλώντας σε αρκετές περιπτώσεις σοβαρές λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος, πνευμονία από εισρόφηση, δύσπνοια.
Επιπλέον, η δυσκολία κατάποσης της τροφής, μπορεί να οδηγήσει σε κακή διατροφή με αποτέλεσμα την απώλεια βάρους, την αφυδάτωση, διαταραχές ηλεκτρολυτών, μεταβολικές διαταραχές, ελλιπή λήψη φαρμάκων.
Δυσφαγία: Συμπτώματα
Τα συνήθη συμπτώματα της δυσφαγίας συμπεριλαμβάνουν:
- Δυσκολία κατάποσης της στερεάς τροφής και των υγρών
- Σιελόρροια ή ξηροστομία
- Βήχας κατά την κατάποση
- Αίσθημα πνιγμού κατά την κατάποση
- Δυσκολία στην ομιλία, ¨υγρή¨ ομιλία.
Πως γίνεται η διάγνωση της δυσφαγίας;
Η διάγνωση της δυσφαγίας πραγματοποιείται με 2 τρόπους.
- Την Video-Ενδοσκοπική Εκτίμηση Κατάποσης. Πρόκειται για την πιο σύγχρονη διαγνωστική μέθοδο αξιολόγησης των σταδίων της κατάποσης, ενώ είναι κατάλληλη για ενήλικες και παιδιά.
- Την Video-Ακτινοσκοπική Εκτίμηση Κατάποσης. Προϋποθέτει μετάβαση σε νοσοκομείο, ακτινοσκοπικό μηχάνημα, λήψη ακτινοβολίας.
Η Video-Ενδοσκοπική Εκτίμηση Κατάποσης, μπορεί να γίνει στο ιατρείο ή στο σπίτι του ασθενούς με φορητό εξοπλισμό. Η διάγνωση πρέπει να γίνεται πάντα από ιατρό Ωτορινολαρυγγολόγο και Λογοθεραπευτή εξειδικευμένο στα προβλήματα σίτισης και κατάποσης. Απαιτεί διεπιστημονική συνεργασία με διατροφολόγο, νευρολόγο, φυσίατρο, φυσιοθεραπευτή, εργοθεραπευτή, ψυχολόγο και ιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων αναλόγως την περίπτωση.
Η εξέταση καταγράφεται, γίνεται με εύκαμπτο ρινοφαρυγγοσκόπιο 3.5 mm και ο/η λογοθεραπευτής δοκιμάζει αμέσως μηχανισμούς και χειρισμούς ανάταξης του προβλήματος. Τις περισσότερες φορές θα χρειασθούν αρκετές συνεδρίες λογοθεραπείας και τροποποίηση του τρόπου σίτισης, αλλά και της σύστασης των τροφών.
Διαταραχές κατάποσης – Αντιμετώπιση και Θεραπεία
Η θεραπεία των διαταραχών κατάποσης εξαρτάται από την αιτία και τον τύπο της δυσφαγίας. Πολλά περιστατικά δυσφαγίας, έχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης μέσω θεραπευτικών τεχνικών. Ωστόσο, η πλήρης ίαση δεν είναι πάντα εφικτή.
Η αντιμετώπιση της δυσφαγίας περιλαμβάνει:
- λογοθεραπευτικές τεχνικές και ασκήσεις, για την εκμάθηση νέων ειδικών τρόπων κατάποσης.
- αλλαγή της σύστασης της τροφής, προκειμένου να καταστεί ασφαλέστερη για κατάποση.
- χειρουργική επέμβαση σε περίπτωση παρουσίας όγκου, κρικοφαρυγγοτομή σε στένωση του άνω οισοφαγικού σφιγκτήρα, ή πολύ σπάνια επεμβάσεις παράκαμψης του προβλήματος.
- εναλλακτικές μορφές λήψης της τροφής, όπως η σίτιση με ρινογαστρικό σωλήνα (Levine), ή γαστρικό σωλήνα (γαστροστομία).
- φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπιση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης
Στο ιατρείο μας πραγματοποιείται διάγνωση δυσφαγίας με ενδοσκοπική εκτίμηση. Ο ιατρός με τη βοήθεια εύκαμπτου ενδοσκοπίου αντιμετωπίζει το πρόβλημα και σε συνεργασία με ένα δίκτυο εξειδικευμένων λογοθεραπευτών και επιστημόνων των κατάλληλων ειδικοτήτων, προτείνουν την κατάλληλη θεραπεία.
