Η φωνή παράγεται όταν ο εκπνεόμενος αέρας περνάει υπό πίεση ανάμεσα από τις φωνητικές χορδές προκαλώντας δόνηση, μια σύνθετη και πολύπλοκη κίνηση που ονομάζεται “φωνητικό κύμα”. Όταν παρατηρούνται αλλαγές στη ποιότητα της φωνής, τότε υποδηλώνεται πρόβλημα, που αν σχετίζεται με την κίνηση των φωνητικών χορδών, σημαίνει διαταραχή στην νεύρωση αυτών. Αυτό ονομάζεται πάρεση ή παράλυση των φωνητικών χορδών.
Τι είναι η παράλυση φωνητικών χορδών;
Η παράλυση των φωνητικών χορδών αναφέρεται στην ακινησία της μίας ή και των δύο φωνητικών χορδών. Μπορεί να οφείλεται σε:
- Πρόβλημα στο λαρυγγικό νεύρο: Το νεύρο που μεταφέρει το ερέθισμα στους μύες των φωνητικών χορδών δεν λειτουργεί, εξ΄αιτίας τραυματισμού, πίεσης από κάποια μάζα, ιογενούς προσβολής, αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου.
- Αλλοίωση των δομών που υποστηρίζουν την κίνηση των φωνητικών χορδών.
- Καρκίνο των φωνητικών χορδών.
- Σπάνια συστηματική νόσο.
Οι ασθενείς με παράλυση φωνητικών χορδών δεν ελέγχουν τους μύες που ανοίγουν και κλείνουν τις φωνητικές χορδές. Όταν οι φωνητικές χορδές δεν κλείνουν, μπορεί να εισέλθει φαγητό, υγρά και σάλιο στο λάρυγγα και στους πνεύμονες προκαλώντας πνευμονία από εισρόφηση, δυσκολία στην αναπνοή και στην ομιλία.
Συνήθως παραλύει μόνο η μία φωνητική χορδή. Σπάνια προσβάλλονται και οι δύο φωνητικές χορδές. Αν συμβεί, απαιτείται έγκαιρη αντιμετώπιση για να μην προκληθούν σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα.
Πού βρίσκονται οι φωνητικές μας χορδές;
Οι φωνητικές χορδές ή πτυχές, αποτελούνται από δύο μικρούς και ευέλικτους μύες που βρίσκονται μέσα στο λάρυγγα. Ο λάρυγγας βρίσκεται πάνω από την τραχεία στο “μήλο του Αδάμ”. Μας βοηθούν να αναπνέουμε, να επικοινωνούμε και να καταπίνουμε. Όταν αναπνέουμε ανοίγουν και κλείνουν σφιχτά όταν καταπίνουμε. Ακόμη, όταν μιλάμε ή τραγουδάμε, οι φωνητικές χορδές δονούνται και οι πνεύμονες στέλνουν αέρα μέσω αυτών με αποτέλεσμα να παράγεται ήχος.
Αίτια παράλυσης φωνητικών χορδών
Μπορεί να οφείλεται σε:
- Αυτοάνοσα νοσήματα
- Καρκίνος (π.χ. καρκίνος του λάρυγγα, του πνεύμονα, του θυρεοειδούς)
- Ιογενείς λοιμώξεις
- Τραυματισμός (π.χ. στο λαιμό, στο κεφάλι και στο στήθος)
- Νευρολογικές παθήσεις
- Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
- Δηλητηριώδεις ουσίες όπως μόλυβδος και υδράργυρος
- Τραυματισμός από χειρουργική επέμβαση (π.χ. χειρουργική αφαίρεση θυρεοειδούς αδένα, καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις, επεμβάσεις στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης)
Συμπτώματα Παράλυσης των φωνητικών χορδών
Τα συμπτώματα της παράλυσης κυμαίνονται από ήπια έως και σοβαρά. Μπορεί να υποχωρήσουν χωρίς θεραπεία ή να χειροτερέψουν. Αυτά είναι:
- Αλλαγή στη φωνή: Η φωνή ακούγεται βραχνή, εξασθενημένη και αναπνευστική (διαφεύγει αέρας)
- Δυσκολία στην κατάποση: Κατά την κατάποση ο ασθενής νιώθει να πνίγεται και το φαγητό ή το υγρό ¨κολλάει¨ στο λαιμό.
- Δυσκολία στην αναπνοή: Ο ασθενής δυσκολεύεται να αναπνεύσει (δύσπνοια) όταν εκτελεί ασκήσεις ή προσπαθεί να μιλήσει. Εμφανίζεται κυρίως, όταν παραλύουν και οι δύο φωνητικές χορδές.
Θεραπεία
Η θεραπεία της παράλυσης εξαρτάται από την αιτία και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Χρειάζεται οπωσδήποτε λογο-φωνο-θεραπεία, ενώ σε πιο σοβαρές, περιπτώσεις η χειρουργική επέμβαση μπορεί να βελτιώσει σε μεγάλο βαθμό την φωνή, την αναπνοή η/και την κατάποση
Φωνοθεραπεία
Οι συνεδρίες της φωνοθεραπείας περιλαμβάνουν ασκήσεις και δραστηριότητες που βοηθούν στην ενδυνάμωση των φωνητικών χορδών και στην καλύτερη σύγκλειση και προσαγωγή αυτών, βελτιώνοντας την φωνή και τον έλεγχο της αναπνοής κατά τη διάρκεια της ομιλίας. Επίσης βοηθούν να μην ατροφήσουν οι μύες που βρίσκονται γύρω από τις φωνητικές χορδές, προστατεύοντας και την αναπνευστική οδό κατά την κατάποση.
Χειρουργική επέμβαση
Η χειρουργικές επεμβάσεις περιλαμβάνουν διάφορες τεχνικές όπως:
- Ένεση στο σώμα της παράλυτης φωνητικής χορδής για να διογκωθεί και να πλησιάσει την υγιή φωνητική χορδή, με αποτέλεσμα βελτίωση της φωνής. Το υλικό που ενίεται μπορεί να είναι κολλαγόνο, σιλικόνη, λίπος.
- Θυρεοπλαστική. Τοποθέτηση σιλικόνης ή ταινίας goretex, με εξωτερική τομή, έτσι ώστε να προσάγει την παράλυτη φωνητική χορδή προς την φυσιολογική και να βελτιώσει την ομιλία.
- LASER οπίσθια χορδεκτομή. Σε αμφοτερόπλευρη παράλυση, ούτως ώστε να βελτιωθεί η αναπνοή και να αποφευχθεί η τραχειοστομία.
- Τραχειοστομία: Συνιστάται όταν και οι δύο φωνητικές χορδές έχουν παραλύσει και βρίσκονται πολύ κοντά μεταξύ τους προκαλώντας πρόβλημα στην αναπνοή.
Σε κάθε περίπτωση όταν παρατηρείται αλλαγή στην ποιότητα της φωνής, ο ασθενής πρέπει να απευθύνεται σε εξειδικευμένο ωτορινολαρυγγολόγο για να γίνει σωστή διάγνωση και να αντιμετωπιστεί έγκαιρα.
