Τι είναι η υπνική άπνοια;
Η υπνική άπνοια (ή άπνοια κατά την διάρκεια του ύπνου), είναι μία σοβαρή διαταραχή της αναπνευστικής λειτουργίας κατά την διάρκεια του ύπνου. Οφείλεται στη σύμπτωση των τοιχωμάτων του φάρυγγα με την υπερώα και την γλώσσα, με αποτέλεσμα να αποφράσσεται ο ανώτερος αεραγωγός, διακόπτοντας την αναπνοή για μερικά δευτερόλεπτα.
Για να θεωρηθεί η διακοπή της αναπνοής άπνοια, πρέπει να υπερβαίνει σε διάρκεια τα 10 δευτερόλεπτα.
Η υπνική άπνοια περιγράφηκε πρώτη φορά το 1976 από τον Cristian Guilleminault, στο πανεπιστήμιο του Stanford
Επηρεάζει και τα δύο φύλα, όλων των ηλικιών, ακόμα και τα παιδιά. Ωστόσο, είναι πιο συχνή σε άνδρες άνω των 40 ετών. Πρόκειται για πολύ συχνή διαταραχή του ύπνου.
Ποιοί είναι οι 3 τύποι της υπνικής άπνοιας;
Αποφρακτική Υπνική Άπνοια (Obstructive sleep apnea – OSA):
Πρόκειται για την πιο κοινή μορφή άπνοιας κατά την οποία οι δομές του λαιμού αποφράσσουν τον αεραγωγό, προκαλώντας τη διακοπή της αναπνοής.
Η αποφρακτική υπνική άπνοια χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενα επεισόδια διακοπής της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Στα παιδιά, η αποφρακτική υπνική άπνοια συνδέεται με το αυξημένο μέγεθος των παρίσθμιων αμυγδαλών και των αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια).
Κεντρική Υπνική Άπνοια κατά τον ύπνο (Central sleep apnea-CSA) :
Σε αντίθεση με την αποφρακτική άπνοια, οι αεραγωγοί λειτουργούν φυσιολογικά. Ωστόσο, η άπνοια οφείλεται σε διαταραχή του κέντρου της αναπνοής στον εγκέφαλο.
Μικτή Υπνική Άπνοια
Είναι συνδυασμός κεντρικής και αποφρακτικής άπνοιας
Υπνική άπνοια – Αίτια
Οι κυριότεροι προδιαθεσικοί παράγοντες εκδήλωσης υπνικής άπνοιας είναι:
- Η αύξηση σωματικού βάρους και παχυσαρκία
- Το κάπνισμα
- Το αλκοόλ
- Το ανδρικό φύλο
- Το οικογενειακό ιστορικό
- Η υπερτροφία αμυγδαλών και αδενοειδών εκβλαστήσεων στα παιδιά κυρίως
- Η υπερτροφική σταφυλή και η χαλαρή μαλθακή υπερώα
- Οι κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες (μικρογναθία, μακρογλωσσία κλπ)
- Οι διαταραχές του μεταβολισμού
- Νευρολογικές διαταραχές
- Η μετεμμηνοπαυσιακή περίοδος για τις γυναίκες
Ποια είναι τα συμπτώματα της υπνικής άπνοιας;
- Έντονο ροχαλητό
- Ανήσυχος ύπνος
- Αίσθημα πνιγμού κατά τον ύπνο
- Ανήσυχα τινάγματα κατά τον ύπνο λόγω της αίσθησης πνιγμού
- Πονοκέφαλοι
- Διαταραχή της μνήμης
- Υπνηλία
- Έλλειψη ικανότητας συγκέντρωσης
- Ευερεθιστότητα
- Αδιαφορία, απάθεια
- Νυχτερινές εφιδρώσεις
- Ημερήσια κόπωση
- Σεξουαλική δυσλειτουργία
Ποιες είναι οι μακροπρόθεσμες συνέπειες της υπνικής άπνοιας;
Κίνδυνος αιφνίδιου θανάτου κατά τον ύπνο
Αρτηριακή υπέρταση
Καρδιομεγαλία
Διαταραχές καρδιαγγειακής λειτουργίας, αρρυθμία
Εγκεφαλικό επεισόδιο
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Κατάθλιψη
Η υπνική άπνοια θεωρείται σημαντική αιτία τροχαίων και εργατικών ατυχημάτων.
Πώς γίνεται η διάγνωση της υπνικής άπνοιας;
Η διάγνωση της υπνικής άπνοιας γίνεται με:
- Λήψη αναλυτικού οικογενειακού και ατομικού ιστορικού
- Λεπτομερή κλινική εξέταση (ενδοσκόπηση ρινός – ρινοφάρυγγα – φάρυγγα)
- Πολυκαταγραφική μελέτη ύπνου
Έτσι, ο ΩΡΛ εντοπίζει το σημείο και το επίπεδο της απόφραξης και προτείνει το σχέδιο θεραπείας που ενδέχεται να περιλαμβάνει χειρουργική επέμβαση.
Υπνική άπνοια: Αντιμετώπιση και Θεραπεία
Η αντιμετώπιση μπορεί να περιλαμβάνει:
Απώλεια σωματικού βάρους
Εφαρμογή συσκευής θετικής πίεσης κατά τη διάρκεια του ύπνου (CPAP, BiPAP): αν και έχει μεγάλη αποτελεσματικότητα, οι ασθενείς δυσκολεύονται να συμμορφωθούν με την εφαρμογή της
Χειρουργική αντιμετώπιση
Γναθοχειρουργικές προθέσεις
Ποιες χειρουργικές επεμβάσεις θεραπεύουν την υπνική άπνοια;
Πρόκειται για τις επεμβάσεις που διευκολύνουν τη ροή του αέρα και τη φυσιολογική διαδικασία της αναπνοής:
Ευθειασμός ρινικού διαφράγματος
Μείωση μεγέθους υπερτροφικών ρινικών κογχών
Αφαίρεση ρινικών πολυπόδων
Διόρθωση της λειτουργίας της ρινικής βαλβίδας
Αφαίρεση αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια) στα παιδιά
Αμυγδαλεκτομή
Σταφυλοπλαστική
Υπερώϊοφαρυγγοπλαστική
Γναθοχειρουργικές επεμβάσεις
Επεμβάσεις στην βάση της γλώσσας
Στις επεμβάσεις αυτές χρησιμοποιούμε Laser, Ραδιοσυχνότητες, ρομποτική χειρουργική
Πολλές φορές χρειάζεται συνδυασμός χειρουργικής επέμβασης και εφαρμογή CPAP
