Τι είναι ο έλεγχος δυσφαγίας;
Ο έλεγχος δυσφαγίας είναι ένα σύνολο εξετάσεων που πραγματοποιείται όταν ο ασθενής αντιμετωπίζει πρόβλημα με την κατάποση. Ο έλεγχος μπορεί να γίνει στο ιατρείο (FEES, Video Ενδοσκοπική Εκτίμηση Κατάποσης), αλλά και στο σπίτι του ασθενούς με φορητό εξοπλισμό. Μπορεί να γίνει όμως και σε ακτινολογικό εργαστήριο (VFSS, Video Ακτινοσκοπική Μελέτη Κατάποσης).
Ο γιατρός, με την απαραίτητη συνεργασία εξειδικευμένου Λογοθεραπευτή για προβλήματα κατάποσης, μπορεί να εντοπίσει τη μορφή της δυσφαγίας, καθώς και την αιτία πίσω από την εμφάνισή της.
Συνοπτικά, η δυσφαγία μπορεί να είναι 3 ειδών:
- Στοματική δυσφαγία
- Φαρυγγική δυσφαγία
- Οισοφαγική δυσφαγία
Πότε πραγματοποιείται ο έλεγχος δυσφαγίας;
Η δυσφαγία αποτελεί μια αρκετά σοβαρή διαταραχή. Μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα όλων των ηλικιών που αντιμετωπίζουν νευρολογικές παθήσεις, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια , κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, επιπλοκές νευροχειρουργικών επεμβάσεων ή όγκους εγκεφάλου.
Για τα άτομα με δυσφαγία, η κατάποση τροφών ή υγρών είναι μια ιδιαίτερα δύσκολη, άβολη και επίπονη διαδικασία. Η δυσφαγία απαιτεί άμεση αντιμετώπιση, αφού μπορεί να προκαλέσει σοβαρούς κινδύνους για την υγεία του ασθενή, όπως:
- Πνιγμό ή εισρόφηση
- Πνευμονία από εισρόφηση
- Αφυδάτωση
- Υποσιτισμό
- Αδυναμία λήψης φαρμακευτικής αγωγής
Πώς να προετοιμαστώ;
Ο έλεγχος δυσφαγίας γίνεται με ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους που δεν απαιτούν ιδιαίτερη προετοιμασία. Πριν την εξέταση, ο ΩΡΛ θα χρειαστεί να καταγράψει το ιατρικό ιστορικό του ασθενή, αφού η αξιολόγηση του μπορεί να οδηγήσει στην αιτία των συμπτωμάτων και να βοηθήσει στη διάγνωση. Θα ακολουθήσει κλινική εκτίμηση στο κρεββάτι του αρρώστου συνήθως από τον/την λογοθεραπευτή/τρια. Στην συνέχεια εφαρμόζεται η FEES (Video Ενδοσκοπική Εκτίμηση Κατάποσης) πάντα με την συμμετοχή του λογοθεραπευτή. Αν χρειασθεί και είναι εφικτό, ο ασθενής μπορεί να παραπεμφθεί σε εξειδικευμένο ακτινολογικό τμήμα για την VFSS (Video Ακτινοσκοπική Μελέτη Κατάποσης).
Σε τι ειδικότητες πρέπει να απευθυνθώ για τον έλεγχο δυσφαγίας;
Η δυσφαγία είναι μια περίπλοκη διαταραχή και γι’αυτό, απαιτεί διεπιστημονική προσέγγιση. Άρα είναι πιθανόν να συνεργαστούν: Διατροφολόγος, Νευρολόγος, Φυσίατρος, Φυσιοθεραπευτής, Εργοθεραπευτής, Νοσηλευτής, αλλά και άλλοι ιατροί διαφόρων ειδικοτήτων, αναλόγως με την περίπτωση (ψυχίατρος, παθολόγος, πνευμονολόγος, γαστρεντερολόγος, γενικός χειρουργός, ακτινολόγος). Κυρίως όμως ο ΩΡΛ συνεργάζεται με Λογοθεραπευτή εξειδικευμένο στα προβλήματα σίτισης και κατάποσης. Η κάθε ειδικότητα θα πραγματοποιήσει και τα απαραίτητα διαγνωστικά τεστ για να αξιολογήσει την κατάσταση του ασθενούς.
Τι περιλαμβάνει ο έλεγχος δυσφαγίας στον ΩΡΛ;
Για τον έλεγχο της δυσφαγίας, ο ΩΡΛ μπορεί να υποβάλει τον ασθενή σε:
- Κλινική εξέταση: Αφού ο ΩΡΛ καταγράψει τα συμπτώματα, θα εξετάσει τον ασθενή καθιστό, ελέγχοντας τα χείλη, το στόμα, την γλώσσα, την υπερώα, τον στοματοφάρυγγα, τις παρειές, καθώς και την αισθητικότητα και κινητικότητα όλων αυτών των περιοχών.
- Video-Ενδοσκοπική εκτίμηση κατάποσης (FEES): Η εξέταση γίνεται με τον ασθενή πάντα καθιστό. Η εξέταση καταγράφεται και χρησιμοποιείται εύκαμπτο ρινοφαρυγγοσκόπιο 3.2mm που εισάγεται από τη μύτη έως τον υποφάρυγγα και τον λάρυγγα. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ο ασθενής καταναλώνει μικρές ποσότητες φαγητού σε διαφορετικές συστάσεις και υγρού χρωματισμένου με χρωστική ζαχαροπλαστείου, ώστε να είναι ορατή η πορεία του φαγητού και του νερού κατά την κατάποση. Η ενδοσκόπηση είναι ασφαλής σαν διαδικασία. Σε περίπτωση που ο ασθενής αισθανθεί άβολα κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ο ΩΡΛ θα σταματήσει.
Τι συμβαίνει μετά τον έλεγχο δυσφαγίας;
Η εξέταση δεν επηρεάζει τον ασθενή. Επομένως, μπορεί να επιστρέψει άμεσα στην καθημερινότητά του. Αμέσως μετά το τέλος της εξέτασης, ο γιατρός θα είναι σε θέση να συζητήσει τα αποτελέσματα και να σχεδιάσει το κατάλληλο σχέδιο θεραπείας για τον ασθενή, πάντα σε συνεργασία με τον/την εξειδικευμένο/η λογοθεραπευτή/ρια.
Ο Ωτορινολαρυγγολόγος Βοντετσιάνος Χαρίλαος, Χειρουργός Κεφαλής και Τραχήλου, διαθέτει τον κατάλληλο εξοπλισμό και πραγματοποιεί ελέγχους δυσφαγίας στο ιατρείο, αλλά και στο σπίτι ή σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων (ΜΦΗ). Εάν αντιμετωπίζετε συμπτώματα δυσφαγίας, επικοινωνήστε μαζί μας για να κλείσετε το ραντεβού σας.
